انواع رنگ قطعات پلاستیکی خودرو
برای اجرای رنگ قطعات پلاستیکی خودرو از انواع رنگ‌های مختلفی می‌توانیم استفاده کنیم که هرکدام مزایا، معایت و خواص خاص خود را دارند. رنگ‌های پوششی علاوه بر ظاهر زیبایی که به قطعات می‌دهند، می‌توانند محافظت در برابر عوامل مکانیکی مثل خراش و سایش یا عوامل محیطی مثل آب، اکسیژن و نور خورشید یا عوامل شیمیایی مثل حلال‌ها، اسید و بازها رو هم تضمین کنند. یکی از اجزای سیستم پوششی که در تعیین خواص رنگ نقش کلیدی دارد، رزین است. در ادامه به بررسی انواع رنگ قطعات پلاستیکی خودرو بر اساس نوع رزین آن می‌پردازیم.
به طور کلی سیستم پوششی از اجزایی مانند رزین، پیگمنت‌های رنگی یا غیر رنگی، افزودنی‌ها و حلال تشکیل شده است. رزین مهم ترین بخش سیستم پوششی است و وظیفه‌ی تشکیل فیلم را بر عهده دارد. رزین به عنوان یک محمل برای سایر اجزای فرمولاسیون عمل می‌کند.
-
- رنگ قطعات پلاستیکی خودرو
1. رنگ‌های بر پایه رزین سلولز نیترات:
رنگ‌های بر پایه‌ی سلولز نیترات درخشندگی بالایی دارند و سریع خشک می‌شوند. به همین دلیل عمدتا در صنایع چوب، چرم و فلز که نیاز به جلای بالا و زمان خشک شدن سریع دارند، استفاده می‌شوند. اما در رنگ قطعات پلاستیکی خودرو کاربرد محدودتری دارند. یکی از مشکلات رنگ‌های سلولز نیترات برای پوشش قطعات پلاستیکی، چسبندگی ضعیف آن‌ها به پلاستیک است. این رنگ‌ها همچنین در برابر عوامل محیطی و جوی ضعیف‌تر هستند، که باعث می‌شود نتوانند خواص حفاظتی لازم را برای قطعات بیرونی خودرو تأمین کنند. به همین دلیل، بیشتر از رنگ‌های اکریلیک، پلی‌یورتان و رزین‌های دیگر که برای مقاومت در برابر شرایط آب و هوایی و فرسایش بهینه شده‌اند، استفاده می‌شود.
با این حال، در برخی از کاربردهای داخلی خودرو یا در رنگ‌آمیزی قطعات پلاستیکی تزئینی که کمتر در معرض شرایط محیطی قرار دارند، می‌توان از آن استفاده کرد. از رنگ‌های سلولز نیترات به دلیل جلای بالا و قیمت نسبتاً پایین استفاده می‌شود.
2. رنگ آکریلیک:
برای رنگ قطعات پلاستیکی خودرو رنگ‌های بر پایه رزین آکریلیک به دلیل ویژگی‌های ممتاز خود، گزینه‌ای محبوب به شمار می‌آیند. مقاومت در برابر شرایط محیطی مانند اشعه فرابنفش و آب، چسبندگی مناسب به پلاستیک، پایداری رنگ و دوام بالا، شفافیت، مقاومت شیمیایی و ضد خراش بودن از ویژگی‌های اصلی این رزین است. به همین دلیل در بخش‌های مختلف خودرو از جمله قطعات خارجی خودرو مانند سپر و آینه‌های جانبی و قطعات داخلی کاربرد دارند.
به طور کلی پوشش دهی پلاستیک‌هایی مثل پلی پروپیلن و پلی اتیلن به دلیل انرژی سطحی پایین نوعی چالش محسوب می‌شود. زیرا منجر به چسبندگی ضعیف رنگ به سطح پلیمر می‌شود. برای حل این مشکل می توان از رزین‌های آکریلیک استفاده نمود.
چگونه چسبندگی رنگ به قطعه پلاستیکی را افزایش دهیم؟
رنگ‌های بر پایه رزین آکریلیک به دو دسته ترموپلاست و ترموست تقسیم می‌شوند. پوشش‌های ترموپلاست با تبخیر فیزیکی حلال خشک می‌شوند و پوشش‌های ترموست جهت خشک شدن نیاز به واکنش شیمیایی و تشکیل شبکه دارند. از مزیت‌های رنگ آکریلیک ترموست نسبت به ترموپلاست می‌توان به سختی و چقرمگی بهتر، مقاومت بیشتر در برابر نرم شدگی در دماهای بالاتر، مقاومت در برابر حلال‌ها و شوینده‌ها اشاره کرد. همچنین رزین‌های ترموست جرم مولکولی کمتر، ویسکوزیته کمتر و درصد جامد بالاتری دارند.
با این حال، رزین‌های اکریلیک معایبی هم دارند. مانند میزان بالای ترکیبات آلی فرار (VOC) در رنگ‌های حلالی که به محیط زیست آسیب می‌رساند. به همین دلیل، در سال‌های اخیر تحقیقاتی روی توسعه‌ی رنگ‌های پایه آب انجام شده است که هم خواص مطلوب آکریلیک‌ها را حفظ کنند و هم از میزان VOCها بکاهند.
3. رنگ‌های بر پایه کلرینیتد رابر:
رنگ‌های بر پایه کلرینیتد رابر(Chlorinated Rubber) در صنعت پوشش‌های حفاظتی کاربردهای زیادی دارند. زیرا مقاومت بالا در برابر عوامل اکسید کننده، آب، نمک‌های معدنی، اسیدها، قلیاها و گازها دارند. برای مثال در پوشش‌هایی قرار است زیر آب استفاده شوند مانند پوش لوله‌های داخل آب کاربرد دارند. همچنین در پوشش‌هایی که در معرض مواد شیمیایی هستند مانند ظروف نگهداری مواد شیمیایی استفاده می‌شوند. با این حال، استفاده از آن‌ها برای رنگ قطعات پلاستیکی خودرو رایج است. زیرا دارای چسبندگی پایین این پوشش به پلاستیک، مقاومت ضعیف در برابر شرایط جوی و مقاومت پایین در برابر حرارت کمتر است.
4. رنگ پلی‌یورتان:
لفظ پلی یورتان به سیستمی مربوط می‌شود که در آن گروه های ایزوسیانات با ترکیب دارای اتم هیدروژن فعال (گروه های هیدروکسیل) وارد واکنش شود. جهت رنگ قطعات پلاستیکی خودرو بهترین خواص را می‌توان از رنگ پلی یورتانی دریافت کرد که بخش پلی ایزوسیانات آن ساختار آلیفاتیک داشته باشد و بخش گروه هیدروکسیل آن بر روی زنجیره آکریلیک باشد. در این صورت این رنگ مقاومت نوری و جوی بالایی دارد. همچنین در برابر اشعه UV و شرایط آب و هوایی سخت دوام و مقاومت قابل توجهی دارد.
-
- ساختار شیمیایی پلی یورتان
-
- پاشش رنگ قطعات پلاستیکی خودرو
رنگ‌های پلی یورتان وابسته به ساختار شیمیایی خود می‌توانند به صورت تک جزئی به طوریکه اجزای رنگ در یک ظرف قرار دارند باشند. همچنین به صورت دو جزئی به طوریکه اجزای رنگ در دو بخش جداگانه نگهداری می‌شوند و قبل از پاشش رنگ مخلوط می‌شوند، باشند.
از دیگر مزیت‌های رنگ پلی یورتان که آن را برای پوشش قطعات پلاستیکی خودرو به گزینه‌ای خوب تبدیل می‌کند، چسبندگی مناسب به پلاستیک، مقاوت شیمیایی بالا و مقاومت در برابر سایش و ضربه است.
محدودیت اصلی در استفاده از این رنگ، میزان بالای ترکیبات آلی فرار ((VOC است. تحقیقات جدید در مورد رزین‌های پلی‌یورتانی بر کاهش انتشار ترکیبات آلی فرار ((VOC تمرز دارد. همچنین در خصوص تولید پوشش‌های پایه آب که خواص پوششی مطلوبی داشته باشد و در عین حال اثرات زیست محیطی کمتری داشته باشد، نیز تحقیق می‌شود.
چگونه از دوام رنگ قطعه پلیمری مطمئن شویم؟
5. رنگ اپوکسی:
پوشش های اپوکسی یکی از مهمترین انواع در صنعت پوشش هستند و کاربردها و مصارف گوناگون دارند. رنگ‌های مبتنی بر رزین اپوکسی (Epoxy Resin-Based Coatings) برای پوشش دهی برخی قطعات خودرو استفاده می‌شوند، به‌ویژه در قطعاتی که نیاز به پوشش‌دهی محافظ دارند. زیرا مقاومت شیمیایی در برابر روغن‌ها، حلال‌ها و برخی اسیدها و مقاومت مکانیکی بالا و قدرت چسبندگی قوی به پلاستیک دارند. با این حال، این پوشش‌ها به دلیل برخی محدودیت‌ها در کاربردهای خاصی از قطعات پلاستیکی استفاده می‌شوند. ضعف اصلی رنگ‌های بر پایه رزین اپوکسی، مقاومت پایین در برابر اشعه UV است به طوریکه در معرض نور خورشید تخریب می‌شود و حالت گچی شدن پیدا می‌کند. به همین دلیل استفاده از این رنگ برای قطعات بیرونی خودرو استفاده نمی‌گردد.
تحقیقات جدید در مورد رزین‌های اپوکسی برای کاربردهای خودرویی به سمت کاهش نقاط ضعف این پوشش‌ها و بهبود سازگاری با محیط زیست پیش می‌رود. برای مثال، رزین‌های اپوکسی اصلاح‌شده با پلی‌یورتان و سیلیکون توسعه یافته‌اند که مقاومت به UV و انعطاف‌پذیری آن‌ها را افزایش می‌دهند. همچنین، رزین‌های اپوکسی آب‌پایه که دارای VOC پایین‌تری هستند و تأثیر کمتری بر محیط زیست دارند نیز در حال توسعه هستند.
در نتیجه، اگرچه رنگ‌های اپوکسی در مقایسه با پلی‌یورتان و آکریلیک ممکن است در برخی کاربردهای خاص خودرو محدودیت‌هایی داشته باشند، به دلیل مزایای فوق‌العاده خود همچنان در بخش‌هایی که نیاز به مقاومت شیمیایی بالا و چسبندگی قوی دارند، انتخابی موثر هستند.
سخن پایانی:
در این مقاله بررسی کردیم که انتخاب نوع رزین برای رنگ قطعات پلاستیکی خودرو به کاربرد و نیازهای خاص هر قطعه بستگی دارد. پلی‌یورتان به دلیل دوام و مقاومت در برابر شرایط سخت، برای قطعات بیرونی مناسب است؛ آکریلیک با پایداری بالا در برابر UV و براقیت خوب، گزینه‌ای کارآمد برای قطعات داخلی و تزئینی محسوب می‌شود؛ و اپوکسی با مقاومت شیمیایی بالا، در کاربردهای ویژه و محیط‌های خورنده استفاده می‌شود. بهبودهای اخیر در فرمولاسیون این رزین‌ها، کاهش VOC و افزایش پایداری محیط‌زیستی را هدف قرار داده و کارایی آن‌ها را برای صنعت خودرو ارتقا بخشیده است.
شرکت اروند نگر ارشد تولید کننده انواع قطعات خودرو به روش تزریق پلاستیک است. حوزه اصلی فعالیت این شرکت صفر تا صد طراحی محصول، قالب سازی، تزریق پلاستیک و رنگ قطعات پلاستیکی است و محصولات تولیدی این شرکت در خط تولید خودروسازان برتر ایران مانند کرمان موتور و ... مورد استفاده قرار می‌گیرد. جهت کسب اطلاعات بیشتر با ما تماس بگیرید.
بدون دیدگاه